@phdthesis{01HM8S3NGPXAEP5FXEY0T8JXHQ,
  abstract     = {{De sterk toenemende verspreiding en ontwikkeling van genetwerkte informatietechnologieën heeft van het internet een onmisbaar instrument gemaakt in het leven van alledag. De alomtegenwoordigheid van digitale media, zo betogen talloze onderzoekers, dringt door tot in de haarvaten van de samenleving, en bepaalt met name de kennis die over mens en wereld mogelijk wordt. Daarom wordt geopperd dat het digitale tijdperk heeft plaats gemaakt voor het ‘postdigitale’.
Dit proefschrift stelt de vraag hoe de hedendaagse roman reflecteert op de status, productie en verwerving van kennis in het internettijdperk. Als literair genre wordt de roman in een postdigitale context nieuwe betekenissen toegedicht en krijgen specifieke literaire strategieën en modi nieuwe functies. Het proefschrift voorziet een postdigitaal leeskader dat de verbeelde relaties tussen mediatechnologie, kennis en subjectiviteit op de voorgrond plaatst.
Een vitale component van dat kader bestaat uit de esthetische traditie van het sublieme. Als hypothese namen we aan dat de verbeelding van het internet inherent aanleiding geeft tot sublieme beelden. In de culturele verbeelding worden de omvang, snelheid en oneindige mogelijkheden van de wereldwijde informatie- en communicatienetwerken vaak in beelden en registers uitgedrukt die aansluiten bij de esthetische traditie van het sublieme. Om de sublieme verbeelding van het internet genuanceerd in kaart te brengen, onderscheidt het proefschrift twee kennisdomeinen die de twee kanten van de sublieme medaille vormen, namelijk ‘wereld’ en ‘subject’.
De studie schetst een representatief beeld van de literaire verbeelding van het internet in de roman van de Lage Landen. Daarvoor is een gevarieerd en breed corpus afgebakend dat aanvangt met de maatschappelijke intrede van het internet in Nederland en Vlaanderen in de jaren 1990, en dat loopt tot het postdigitale heden. Aan de hand van het aan de media-archeologie ontleende concept ‘imaginaire media’ omschreef dit proefschrift drie dominante topoi in de verbeelding van het internet. Het gaat om drie topoi die een directe impact hebben op de status en circulatie van kennis. Het gaat dan om (1) het internet als virtuele wereld, (2) dataficering als algoritmische magie en (3) het virtuele lichaam. In drie hoofdstukken worden deze topoi met het corpus in dialoog gebracht, waarna in een gevalstudie een narratologisch vraagstuk wordt uitgewerkt.
Die narratologische kwesties worden samengebracht in een meerlagig analyseapparaat dat een beter inzicht in de sublieme verbeelding van het internet mogelijk maakt. De narratologische benadering situeert het sublieme op zowel het niveau van de representatie (d.w.z. de voorstellingen binnen de verhaalwereld en de plot) als de presentatie (d.w.z. de literaire organisatie van narratieve informatie, perspectief, stijl en compositie). In de close-reading van twee grote gevalstudies, Zwerm (2005) van Peter Verhelst en Op de rok van het universum (2015) van Tonnus Oosterhoff, komt het postdigitale sublieme naar voren als een geheel van verbeeldingsstrategieën die de immense verwevenheid van mens, kennis en internet aanschouwelijk maken. Die sublieme ontmoetingen doen zich voor in de wisselwerking tussen subject en wereld.}},
  author       = {{Vanden Berghe, Ruben}},
  keywords     = {{Nederlandse literatuur,Narratologie,Internet,Sublieme,Hedendaagse literatuur,Moderne literatuur,Dutch Literature}},
  language     = {{dut}},
  pages        = {{XIV, 452}},
  publisher    = {{Universiteit Gent. Faculteit Letteren en Wijsbegeerte}},
  school       = {{Ghent University}},
  title        = {{Netwijdte : de sublieme verbeelding van het internet in de Nederlandse en Vlaamse roman}},
  year         = {{2024}},
}